Liệu Xăng E10 Có Thực Sự Là Tương Lai Xanh Cho Giao Thông Việt Nam?
Sau giai đoạn thí điểm tại các thành phố lớn, xăng sinh học E10 đang cho thấy những tín hiệu tích cực về mức độ tiêu thụ và sự đón nhận từ người dân. Động thái này không chỉ phản ánh sự thay đổi trong thói quen sử dụng nhiên liệu mà còn mở ra những thảo luận sâu rộng về lộ trình chuyển đổi năng lượng, lợi ích môi trường và các chính sách cần thiết để đưa E10 trở thành nhiên liệu chủ đạo tại Việt Nam.
Xăng E10 đang được đón nhận như thế nào sau giai đoạn thí điểm?
Việc thí điểm bán xăng E10 tại TP HCM, Hà Nội và Hải Phòng đã cung cấp những dữ liệu quan trọng về khả năng tiếp nhận của thị trường. Ban đầu, sự e dè là điều khó tránh khỏi, nhưng chỉ sau nửa tháng, sức tiêu thụ đã có những chuyển biến đáng kể, đặc biệt trong nhóm khách hàng chạy xe dịch vụ.
Sức tiêu thụ tăng trưởng ra sao tại các thành phố lớn?
Tại TP HCM, cửa hàng xăng dầu Petrolimex số 2 ghi nhận sản lượng E10 tăng từ 3 m³/ngày lên 5-6 m³/ngày. Con số này không chỉ cho thấy mức độ chấp nhận tăng mà còn phản ánh sự hài lòng của người dùng khi nhiều người nhận xét xe chạy “bốc” hơn. Lý do được đưa ra là E10 được pha từ RON 95, vốn có hiệu suất cao hơn RON 92 được dùng để pha E5 trước đây. Điều này có ý nghĩa là yếu tố hiệu suất động cơ đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích người tiêu dùng chuyển đổi.
Tương tự, tại Hà Nội và Hải Phòng, PVOIL cũng báo cáo mức tăng trưởng đáng khích lệ. Chỉ trong hơn 10 ngày đầu tháng 8, 4 cửa hàng ở Hà Nội bán được gần 113.000 lít E10, chiếm 16% tổng lượng xăng bán ra. Tỷ lệ tương tự cũng được ghi nhận tại Hải Phòng. Những con số này minh chứng cho tiềm năng của E10 khi được giới thiệu một cách bài bản và có sự hỗ trợ về thông tin. Việc PVOIL dự kiến mở rộng thí điểm tại Đà Nẵng cho thấy sự tự tin của doanh nghiệp vào khả năng phổ biến của loại nhiên liệu này.
Những rào cản nào vẫn còn tồn tại trong quá trình phổ biến E10?
Mặc dù có những tín hiệu tích cực, E10 vẫn đối mặt với một số thách thức. Một trong những rào cản lớn nhất là yếu tố giá cả. Hiện tại, giá E10 chỉ rẻ hơn xăng khoáng thông thường vài trăm đồng/lít, chưa đủ tạo động lực tài chính mạnh mẽ để người dân từ bỏ thói quen cũ. Điều này cho thấy rằng, bên cạnh lợi ích môi trường, lợi ích kinh tế trực tiếp vẫn là yếu tố then chốt để thúc đẩy hành vi tiêu dùng.
Ngoài ra, tâm lý lo lắng về chất lượng và sự phù hợp của E10 với động cơ xe vẫn còn tồn tại ở một bộ phận người dân, đặc biệt là những người sở hữu xe phân khối lớn hoặc các dòng xe đòi hỏi yêu cầu kỹ thuật cao. Mặc dù các báo cáo từ Bộ Công Thương và thực tiễn sử dụng E5 trước đây chưa ghi nhận tác động tiêu cực, nhưng sự thiếu thông tin rõ ràng và công khai về các nghiên cứu thực tế có thể khiến người tiêu dùng còn e ngại. Điều này có ý nghĩa là việc minh bạch thông tin và các nghiên cứu khoa học là cực kỳ cần thiết để xây dựng niềm tin.
Người dân đổ xăng E10 tại Hà Nội. Ảnh: THÙY LINH
Tại sao việc chuyển đổi sang xăng E10 lại quan trọng đối với Việt Nam?
Việc chuyển đổi sang xăng E10 không chỉ là một thay đổi nhỏ trong ngành năng lượng mà còn là một bước đi chiến lược, phù hợp với xu hướng toàn cầu và các mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam.
Lợi ích môi trường của nhiên liệu sinh học là gì?
Theo các chuyên gia, việc sử dụng xăng E10 mang lại tác động tích cực đáng kể tới môi trường so với xăng khoáng RON 95. Ethanol, thành phần sinh học trong xăng E10, được sản xuất từ các nguồn tài nguyên tái tạo như cây trồng (ngô, sắn, mía). Khi đốt cháy, ethanol tạo ra ít khí thải độc hại hơn như carbon monoxide (CO), hydrocarbon không cháy (HC) và các hạt bụi mịn, góp phần cải thiện chất lượng không khí đô thị. Quan trọng hơn, việc sử dụng nhiên liệu sinh học giúp giảm lượng khí thải nhà kính carbon dioxide (CO2) ròng vào khí quyển, từ đó đóng góp vào nỗ lực chống biến đổi khí hậu và thực hiện các cam kết quốc tế về giảm phát thải.
Động thái này cho thấy Việt Nam đang dần hòa nhập với xu hướng sử dụng nhiên liệu sinh học trên thế giới. Nhiều quốc gia đã tiến xa hơn, thậm chí sử dụng xăng E20, E85. Điều này có ý nghĩa là việc chuyển đổi sang E10 là một bước đi cần thiết để Việt Nam không chỉ bảo vệ môi trường mà còn nâng cao vị thế trong chuỗi cung ứng năng lượng bền vững toàn cầu.
Mục tiêu chính sách quốc gia trong việc thúc đẩy E10 là gì?
Bộ Công Thương đang nghiên cứu lộ trình áp dụng E10 trên toàn quốc từ ngày 1-1-2026. Điều đáng chú ý là theo kế hoạch này, khi E10 được bán đại trà, tất cả các loại xăng khoáng thông thường, bao gồm cả RON 95-V, sẽ không còn được lưu hành. Điều đó có nghĩa là E10 sẽ trở thành loại xăng duy nhất phục vụ phương tiện giao thông. Đây là một quyết định mạnh mẽ, tương tự như cách E5 đã từng được áp dụng đại trà, nhằm đảm bảo sự chuyển đổi triệt để và tránh tình trạng người tiêu dùng vẫn lựa chọn xăng khoáng quen thuộc.
Có thể dự báo rằng, chính sách này sẽ buộc người dân phải làm quen và sử dụng E10, từ đó đẩy nhanh quá trình chuyển đổi. Tuy nhiên, để chính sách này thành công, cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về hạ tầng, nguồn cung và đặc biệt là các chính sách hỗ trợ để giảm thiểu những khó khăn ban đầu cho cả doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Cần những giải pháp đột phá nào để E10 thành công trên diện rộng?
Để E10 thực sự phổ biến và đạt được mục tiêu môi trường, cần có một chiến lược toàn diện, kết hợp giữa chính sách giá, truyền thông và các giải pháp kỹ thuật.
Chính sách giá và thuế có vai trò gì trong việc khuyến khích người dân?
Một trong những kiến nghị quan trọng từ các chuyên gia là cần có chính sách giá tốt hơn để khuyến khích sử dụng E10. Bộ Công Thương đã kiến nghị Bộ Tài chính xem xét và trình Chính phủ, Quốc hội giảm thuế môi trường đối với xăng sinh học, dựa trên lợi ích của nhiên liệu này tới môi trường và giảm phát thải nhà kính. Điều này có ý nghĩa là việc sử dụng công cụ thuế phí để tạo giá ưu đãi cho E10 là một đòn bẩy kinh tế hiệu quả.
Ngoài ra, TS Giang Chấn Tây cũng đề xuất Nhà nước xem xét hỗ trợ các doanh nghiệp bán lẻ bằng khoản phụ phí cố định 200-300 đồng/lít để bù đắp hao hụt do đặc tính bay hơi của ethanol lớn hơn xăng khoáng. Khoản hỗ trợ này sẽ giúp các doanh nghiệp không bị thiệt hại về lợi nhuận, từ đó tạo động lực để họ tích cực phân phối và quảng bá E10.
Làm thế nào để tăng cường niềm tin và sự chấp nhận từ người tiêu dùng?
Để người dân hoàn toàn yên tâm sử dụng, việc minh bạch thông tin là tối quan trọng. Cơ quan chức năng cần công khai các đề tài nghiên cứu gắn với thực tiễn, giúp người dân hiểu rõ các thông số về chất lượng, khả năng bảo vệ động cơ và lợi ích môi trường của E10. Thực tế, kinh nghiệm từ E5 cho thấy, sau nhiều năm sử dụng đại trà, chưa có phản ánh tiêu cực nào về ảnh hưởng đến hiệu suất hay tuổi thọ động cơ. Điều này cần được truyền thông rộng rãi và khẳng định.
Một ý kiến đột phá từ TS Giang Chấn Tây là nên đổi tên thương mại cho E10 thành xăng EC (E là ethanol, C là carbon) để tránh tâm lý e ngại cũ từ E5. Đây là một chiến lược marketing tâm lý có thể giúp xóa bỏ định kiến và tạo ra một hình ảnh mới mẻ, tích cực hơn cho nhiên liệu sinh học. Hơn nữa, việc chỉ lưu hành một loại xăng duy nhất là E10 (92-E10, 95-E10) thay vì song song với xăng khoáng sẽ loại bỏ quyền lựa chọn của người tiêu dùng, từ đó buộc họ phải làm quen và chấp nhận E10, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi.
Bài học từ xăng E5 có ý nghĩa gì cho lộ trình E10?
Kinh nghiệm từ việc phổ biến xăng E5-RON92 từ năm 2014 đã cung cấp những bài học quý giá. Mặc dù E5 được kỳ vọng sẽ thay thế xăng khoáng, nhưng việc vẫn cho phép xăng RON 95 (E0) lưu hành song song đã khiến E5 không đạt được mục tiêu phổ biến như mong đợi. Người tiêu dùng, khi còn quyền lựa chọn, thường có xu hướng chọn loại xăng quen thuộc, bất kể yếu tố môi trường.
TS Giang Chấn Tây nhấn mạnh rằng nếu không thực hiện triệt để, nguy cơ thất bại giống như bài học từ xăng E5 trước đây là rất lớn. Điều này có ý nghĩa là để E10 thành công, cần một chính sách quyết liệt hơn, có thể là loại bỏ hoàn toàn xăng khoáng thông thường khỏi thị trường vào thời điểm E10 được áp dụng đại trà.
Kết luận:
Sự gia tăng tiêu thụ xăng E10 trong giai đoạn thí điểm là một tín hiệu đáng mừng, cho thấy tiềm năng lớn của loại nhiên liệu này trong việc góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam. Tuy nhiên, để E10 thực sự trở thành nhiên liệu chủ đạo, cần có một chiến lược toàn diện và quyết liệt. Điều này bao gồm việc đưa ra các chính sách giá và thuế hấp dẫn, minh bạch thông tin để xây dựng niềm tin từ người tiêu dùng, và đặc biệt là một lộ trình chuyển đổi dứt khoát, loại bỏ dần xăng khoáng truyền thống. Chỉ khi đó, E10 mới có thể phát huy tối đa lợi ích môi trường và kinh tế, đưa Việt Nam tiến gần hơn tới một tương lai xanh.
GenK sẽ tiếp tục theo dõi và cập nhật những diễn biến mới nhất về chủ đề này.
Có thể bạn sẽ thích
